Boekengilde Blog

Hoe schrijf je een goed voorwoord voor je boek? - BoekenGilde

Geschreven door Ellen Rikkink | 18 maart 2020

Ben je bezig met het schrijven van je boek en twijfel je of je een voorwoord moet opnemen? Een voorwoord is de ideale plek om je lezer welkom te heten, mensen te bedanken en alvast nieuwsgierig te maken naar wat komt. Toch vragen veel schrijvers zich af: hoe schrijf ik een goed voorwoord voor mijn boek?

In dit artikel vind je antwoorden op de meestgestelde vragen:

Bij BoekenGilde ondersteunen we op het gebied van tekstredactie, de vormgeving, het drukproces, de verkoop en distributie en adviseren we auteurs hoe ze hun boek het beste kunnen vermarkten. Voor schrijfadvies schakelen we vaak schrijfcoaches in. Dit is de reden waarom we voor dit blog de hulp van vijf schrijfcoaches ingeroepen hebben.

Wat is een voorwoord?

Een voorwoord is de eerste tekst die je lezer tegenkomt, nog vóór de inleiding of het eerste hoofdstuk. Hier vertel je waarom je dit boek hebt geschreven en geef je een persoonlijke noot.

Volgens Jolanda Pikkaart is het voorwoord de perfecte plek om kort te vertellen waar je boek over gaat en wie jou geholpen heeft. Zo leert de lezer jou als auteur beter kennen.

Nanda Huneman noemt het zelfs "de entree van je boek: het naamplaatje naast de deur, de mat waarop WELKOM staat."

Sommige auteurs schrijven het voorwoord zelf, anderen laten dit doen door een expert of bekende naam die autoriteit toevoegt aan het boek.

Wanneer schrijf je een voorwoord?

Annemarie Smits licht toe: 'Een voorwoord vind je vaak in non-fictie boeken. Een goed voorbeeld vind je in 'Mijn verhaal' van Michelle Obama. Ze vertelt dat ze voor het eerst in acht jaar alleen is in een stil, leeg huis. ''Laat me hier dan beginnen, met kleine dingen die nog niet zo lang geleden zijn gebeurd.'' En ze eindigt met: ''En ik zit hier, in dit nieuwe huis, en wil een heleboel zeggen.''

Een voorwoord past vooral goed bij non-fictieboeken. Het geeft je als schrijver de kans om iets persoonlijks te delen vóór de inhoud begint.

  • Je kunt mensen bedanken die je geholpen hebben.

  • Je legt uit wat je aanleiding was om dit boek te schrijven.

  • Je deelt iets essentieels dat niet in de inleiding of epiloog past.

Bij fictieboeken wordt vaak gekozen voor een nawoord in plaats van een voorwoord.

 

Het verschil tussen een voorwoord en een inleiding

Marjon Sarneel geeft beknopt het verschil weer tussen een voorwoord en een inleiding: 

  • Voorwoord: persoonlijk, vanuit jou als auteur. Je vertelt waarom je dit boek hebt geschreven, bedankt mensen of deel een boodschap aan de lezer.

  • Inleiding: inhoudelijk, gericht op het onderwerp van je boek. Hier schets je wat de lezer kan verwachten qua structuur en thema’s.

‘Het voorwoord komt uit je hart. De inleiding komt uit je hoofd.’ – Nanda Huneman

Voorwaarden van een goed voorwoord

Een sterk voorwoord is:

  • Kort en krachtig (max. 4 à 5 alinea’s).

  • Persoonlijk, met een vleugje passie of zelfspot.

  • Helder over je motivatie om dit boek te schrijven.

  • Origineel en herkenbaar als jouw eigen stem.

  • Afgesloten met plaats en datum, alsof je het ondertekent.

Voorwoord of proloog?

Soms wordt een proloog verward met een voorwoord. Toch zijn ze heel verschillend:

  • Een voorwoord is persoonlijk en staat buiten de inhoud van het verhaal.

  • Een proloog maakt deel uit van het verhaal en schetst vaak gebeurtenissen die voorafgingen of nog betekenis krijgen later in het boek.

Een mooi voorbeeld vind je bijvoorbeeld in de thriller 'Winterberg' van Kiki van Dijk. In deze proloog lees je over iemand die in de sneeuw haar hond uitlaat en vervolgens een lijk vindt. Als lezer weet je nog niet om wie het gaat en lange tijd word je op het verkeerde been gezet. Zo word je direct het verhaal ingezogen.

Tips voor het schrijven van een voorwoord

Jolanda Pikkaart:

  • Laat je voorwoord door iemand anders schrijven. Een expert, ervaringsdeskundige of BN’er. Iemand die ervaring heeft met jouw onderwerp en waarvan je ideale lezer denkt: “Wow!”

Annemarie Smits:

  • Schrijf je voorwoord in de ik- vorm of de wij-vorm.
  • Gebruik in je voorwoord een mooi citaat of ‘dit boek is opgedragen aan’.

Marjon Sarneel:

  • Wees persoonlijk, niet larmoyant.
  • Maak je lezer nieuwsgierig, maar geef niet te veel weg in je voorwoord.

Marjon Guljé

  • Houd het kort, maximaal 4 à 5 alinea’s. Schrijf het pas als het hele boek af is.
  • Bedank niet te veel mensen, benoem ze zo nodig als een groep. Vergeet geen belangrijke helper!
  • Onderteken met plaats en datum.

Nanda Huneman

  • Schrijf je voorwoord eens op je telefoon, als een berichtje: dat helpt om een persoonlijke toon te vinden en bondig te blijven.